2023 елның 21 маенда Бөтендөнья СПИД корбаннарын искә алу көне билгеләп үтелә
Һәр ел саен майның өченче якшәмбесендә бөтен дөнья кеше иммунитеты җитмәү вирусы белән авыручы кешеләрне искә ала. UNAIDS мәгълүматлары буенча, 2021 ел ахырына ВИЧ-инфекциянең соңгы стадиясе булган СПИДтан бөтен дөнья буенча 40 миллионнан артык кеше үлгән. Бу сан арта бара.
ВИЧ/СПИД-кешелекнең иң куркыныч эпидемияләренең берсе. Ул киң таралган һәм авыр, озак вакытлы нәтиҗәләргә китерә. Бүген дөнья җәмәгатьчелеге алдында мөһим бурыч тора – бу инфекциянең таралуын туктату һәм Спид корбаннары санының артуын булдырмау.
Бу максатка ирешү өчен фәнни тикшеренүләр дәвам итә, алар беренче чиратта инфекцияне дәвалау өчен препаратлар эшләүгә һәм ВИЧ-инфекцияне кисәтүче вакциналар булдыруга юнәлдерелгән. ВИЧ-инфекцияне тулысынча дәвалаучы чаралар әлегә булмаса да, ВИЧ инфекцияләрне профилактикалау, диагностикалау һәм дәвалауның нәтиҗәле чараларына керү мөмкинлеген киңәйтү, шулай ук пациентларны карау аркасында, бу инфекция контрольдә тотылган хроник авырулар категориясенә күчте.
Бу юнәлештә Роспотребнадзорның эпидемиология үзәк фәнни-тикшеренү институты зур эш алып бара. Аның базасында төзелгән ВИЧ-инфекцияне өйрәнү буенча фәнни Үзәктә ВИЧ-инфекция һәм аның белән бәйле авырулар өчен эпидемиологик мониторинг системасы эшли, ВИЧ-инфекциягә тикшерү турында оператив мәгълүмат җыю алып барыла, үткәрелгән чараларның нәтиҗәлелеген, аларның икътисади әһәмиятен бәяләү гамәлгә ашырыла. ВИЧның яңа резистент формалары барлыкка килүен контрольдә тоту өчен, китереп чыгаручыны күзәтү системасы булдырылган, яңа диагностик системалар эшләнә.
Хәзерге вакытта антиретровирус терапиясе ярдәмендә вирусны контрольдә тотарга һәм аның таралуын булдырмаска мөмкин. Кызганычка каршы, бу терапия әлегә паника түгел, чөнки вирус кеше организмында үрчү процессында вакыт узу белән даруларга каршы тора ала. Роспотребнадзорның эпидемиология Үзәк тикшеренү институтында ВИЧның тотрыклы формаларын ачыклау өчен резистентлык тестлары пациент өчен терапия схемасын вакытында үзгәртергә һәм аңа максатчан дәвалауны сайларга мөмкинлек бирә.
Кызганычка каршы, ВИЧ-инфекция темасы тирәсендә әле дә күп фаразлар һәм хаталы стереотиплар бар. Бу авыруны «хәтәр төркемнәре» дип санаучылар, аларга кагылмый торган, эпидемия чынбарлыгыннан читләшергә тырышучылар һәм үзләренә ялган куркынычсызлык хисе уятучылар да Спид корбаннары.
Шуңа күрә бу көнне ВИЧ-инфекциянең өч юл белән генә – кан аша, җенси юл белән (җенси мөнәсәбәтләр вакытында) һәм анадан балага күчүен искә төшерү бик мөһим. Авыруны йоктырмас өчен, башка кешенең каны белән аралашудан сакланырга, наркотиклар кулланмаска кирәк. Бер генә ышанычлы һәм зарарланмаган ВИЧ-инфекцияле җенси партнер булу, ә башка очракларда презерватив куллану яхшы. Гадәттән тыш хәлләрдә контакттан соң һәм контактка кадәр профилактика өчен махсус дарулар табиб билгеләгән антиретровирус препаратлары кабул итәргә кирәк.
ВИЧ-тестны даими рәвештә үткәрү бик мөһим, шул исәптән партнер белән бергә, әгәр дә инфекция килеп чыкса, вакытында чаралар күрү өчен. Хәзерге вакытта вирусны контрольдә тоту, аның таралуын кисәтү һәм тулы канлы озын гомер кичерү өчен эффектив антиретровирус терапиясе эшләнгән.
Мәгърифәтчелек, профилактика һәм диагностика – бу кайгылы язмыштан качарга һәм яңа корбаннарны булдырмаска мөмкинлек бирүче чаралар. Тест узу-сәламәтлеккә дә, якыннарына да җаваплылык күрсәтү дигән сүз.
Игътибар итегез!
Үзләренең ВИЧ-статусын белергә теләүчеләр «Татарстан Республикасы Сәламәтлек саклау министрлыгының СПИД һәм йогышлы авыруларны профилактикалау һәм аларга каршы көрәш буенча республика үзәге» ДАССОда («ТР ССМ СПИД РЦПБ " ДАССО) – Казан, Николай Ершов ур., 65 йортта бушлай һәм конфиденциаль рәвештә (теләсәләр– аноним рәвештә) тикшерелергә мөмкин.
Шулай ук моны яшәү урыны поликлиникасында табиб юнәлеше буенча яки диспансеризация узганда да эшләргә мөмкин.
Татарстан Республикасында 19.05.2023 Г. «ТР ССМ СПИД РЦПБ " ДАССО Ачык ишекләр көнен үткәрә. Теләге булган һәркем белгечләр консультациясе белән ВИЧ-инфекциягә бушлай экспресс - тест үтә ала.
“Татарстан Республикасы буенча гигиена һәм эпидемиология үзәге” Әлмәт филиалының Бөгелмә бүлекчәсе